Literatuur Les 1: Mooie Woorden
Leiden, maandag 5 februari 2001
Allerliefste Liefdescursisten,
Tracht winkels te vermijden, ontloop de aanblik van volgestouwde kaartenrekjes
en blijf verre van de instant-romantiek die de hele wereld u deze dagen tracht
op te dringen. Valentijnsdag nadert, en dat is te merken. Beschouw uzelf in
gevaar. Uw hart verlangt naar ware liefde. Dat is goed. Maar door dit verlangen
bent u ontvankelijk voor de commerciële illusies die Valentijnsdag teweeg
brengt. Leg maar een extra dekentje op het bed zodat u 's nachts warmte genoeg
heeft en hou overdag mijn helpende hand vast. Deze week zal ik u uitleggen hoe
lelijk mooie woorden kunnen zijn.
Onlangs was ik in een drogisterij, om daar wat tabletjes tegen mijn migraine te kopen.
Geschrokken verliet ik weer het pand. Men meende daar geheel op het
komende liefdesfeest voorbereid te zijn, door allerhande hartvormig snoep- en
speelgoed hoog op te stapelen. Er waren zelfs klanten die iets kochten, zag
ik. Vast geen Liefdescursisten.
In een nabijgelegen winkel schreeuwden ansichten allerlei voorbedrukte liefdesteksten
in mijn delicate oortjes. Instinctief schermde ik ze af. Hoe u op effectieve
wijze een Valentijnskaart moet schrijven, heb ik eerder nauwkeurig uiteengezet.
Uw mooiste woorden komen uit uw hart. En de rest?
De rest is vals.
Een woord ontleent schoonheid aan waarheid; waarheid en schoonheid vallen
dan in het woord samen. Het een bestaat dankzij het ander. Volgens deze Droste-redenering
is een gedicht pas mooi als het waar is. Mag men dan geen poëzie van de dichter naar
de Geliefde sturen?
Naturellement, maar alleen indien u werkelijk begrijpt wat de woorden
betekenen en deze volledig onderschrijft. Zo niet, dan schept u misverstanden.
Die zullen leiden tot afstand, in plaats van nabijheid. Aan u de keus.
Ziet u, en daarom zijn al die ansichten die nu verkocht worden, zo iets verschrikkelijks.
Hoe kan een fabriekswoord dat in miljoenen-oplage op zo'n Valentijnskaart gedrukt
staat, nu voor u en uw aanstaande Geliefde waar zijn? C'est impossible!
Liefdescursisten, wij zijn de allerlaatsten die nog geloven in de tedere kracht
van het persoonlijke woord. Laat de massa-industrie maar dat zielloze geld verdienen
aan de Valentijns-industrie. Wij zijn anders. Gelukkiger ook.
Mais... daarmee zijn we er nog lang niet, althans waar het om
u gaat. Een enkel complimentje brengt u aardig van de kook, een hartelijk
geformuleerde uitnodiging accepteert u vol verwachting van intimiteiten
en achteraf moet u constateren dat het allemaal weer het mooiste was in
uw verbeelding. Daarom doceer ik straks in les 2 het nodige over fraaie
zinnen uit de literatuur. Waar moet u op letten en waarop mag u vertrouwen?
Zijn er literaire liefdeszinnen die altijd werken? Op maandag 12 februari
kent u het antwoord op deze vragen.
|